Speuren naar de bouwgeschiedenis is  een complexe taak

We onderzoeken daarbij niet alleen de bouwsporen in situ, maar voeren eveneens archief- en literatuuronderzoek uit, om tot een wetenschappelijk onderbouwde bouwchronologie te komen. We doen eveneens aan schade- en laboanalyse. Vocht- en zoutmetingen, mortel- en verfanalyses, vrijleggingen, proefrestauraties, endoscopisch, thermografisch, petrografisch en stratigrafisch onderzoek zijn hierbij uitermate belangrijk.
“Gespecialiseerde disciplines zoals onderzoek met de georadar en dendrochronologie besteden we uit aan daarin gespecialiseerde laboratoria,” vertelt stichter en zaakvoerder Paul Lardenoit.

“Het materiaaltechnisch onderzoek kan een mogelijke datering aanreiken en zo het bouwhistorisch onderzoek ondersteunen. Het is dan ook van belang de bevindingen van het bouwhistorisch en materiaaltechnisch onderzoek met elkaar in verband te brengen om tot een zo volledig mogelijk eindresultaat te komen.
Op basis van de schade die werd vastgesteld aan het gebouw, stellen we een conservatie- en restauratieadvies op. Het archiefonderzoek kan extra inzicht geven in eerdere restauratie-ingrepen. Alle onderzoeken samen vormen een basis voor het bepalen van bouwhistorisch verantwoorde conservatie- en restauratieopties. Op basis van het hele onderzoek kunnen we de bouwgeschiedenis van het monument en de gebruikte materialen reconstrueren, een  schadebeeld weergeven en advies verlenen over de meest geschikte opties voor restauratie en onderhoud.

”A.M. Consult verzorgde in de loop der jaren al meer dan 400 dossiers, in opdracht van architecten, openbare besturen, projectontwikkelaars, kerkfabrieken, particulieren, aannemers en  restauratiebedrijven. Dat is veel, want dergelijke onderzoeken werden vroeger slechts mondjesmaat uitgevoerd.

Expertise opgebouwd

“De bedrijven uit onze groep hadden al heel wat expertise opgebouwd in reiniging, onderhoud, sanering en bestrijding en voorkoming van biologische schade, zoals bijvoorbeeld door duivenuitwerpselen en aantasting door houtwormen. " Vanuit gespecialiseerde onderhoud en herstelling legden we ons geleidelijk meer en meer toe op restauratie. Onze knowhow was uiteraard vooral technisch,” blikt zaakvoerder Paul Lardenoit terug. “Het omslagmoment was het pausbezoek in 1985. Het aartsbisdom wou ter gelegenheid daarvan de Mechelse Sint-Romboutskathedraal zoveel mogelijk zijn oorspronkelijke allures teruggeven. Dit hield onder meer het weer blootleggen van een aantal muurschilderingen in. Maar dat stuitte op verzet van de dienst monumentenzorg. Uiteindelijk klopte men bij ons aan om een vooronderzoek uit te voeren. Ik heb toen een team gevormd met interne en externe specialisten, waaronder restaurateurs en een bouwhistoricus. Daarna klopten diverse opdrachtgevers, onder impuls van monumentenzorg, herhaaldelijk opnieuw aan met dergelijke opdrachten. In 1989 hebben we A. M. Consult, waar de A en de M staan voor Arts en Monuments, een zelfstandig karakter gegeven. Maar de basisopstelling is nog altijd dezelfde. Het vaste team bestaat uit een bouwhistoricus en twee masters in restauratie en conservatie. Samen kunnen ze een breed gamma onderzoeksactiviteiten uitvoeren. Vroeger moesten we veel meer uitbesteden.

Nu doen we nog altijd regelmatig een beroep op externe specialisten, maar dan vooral voor heel grote opdrachten, als versterking van ons team, of voor specifieke disciplines, zoals bijvoorbeeld antiek kunstglas of textiel. Voor studies over natuur- en baksteen, stucwerk, hout, afwerklagen en polychromie hebben we  voldoende knowhow en ervaring in eigen huis.”

De samenwerking tussen interne en externe experten is niet zomaar wat specialsten bij elkaar zetten. “Goed teamwerk is essentieel. Wij aanvaarden globale opdrachten en putten uit een lijst met binnen- en buitenlandse specialisten om ons kernbestand aan te vullen. Voor dendrochronologie bijvoorbeeld, de  ouderdomsbepaling van hout op basis van de jaarringen, wenden we ons doorgaans tot een labo in Luik. Maar als die onderzoekers geen tijd hebben kunnen we als alternatief bij een buitenlands labo terecht.”

Nooit blijven stilstaan

“Restauratietechniek is geen stilstaande sector en onderhoud evenmin. De techniciteit van onderhoud wordt al te vaak onderschat. Je moet de markt goed kennen en blijven volgen. We bezoeken dan ook elk jaar diverse gespecialiseerde beurzen en onderhouden goede internationale contacten met bedrijven en specialisten in de sector.”